HEILIG VUUR
In de Leidse regio is de belangstelling voor kunstbeoefening groot. Heilig Vuur volgt regiogenoten die zingen, dansen, acteren, schilderen of op andere wijze cultureel actief zijn. Vandaag: schrijver Paul Christiaan Smis uit Alphen aan den Rijn.
***
,,De Middeleeuwen waren een periode van ontwikkeling, vooruitgang en belofte. Heel anders dan de meeste mensen denken. Die noemen de Middeleeuwen een duistere periode, waar we maar weinig van weten. Dat triggerde me.”
’Korte verhalen uit de Middeleeuwen’ heet het boek waarin de fascinatie van Paul Christiaan Smis voor deze periode haar bekroning heeft gekregen. Het is een laagdrempelig, breed toegankelijk boek, met aan het eind van elk verhaal een korte uitleg over de tijd waarin het speelt en leestips voor wie er meer over wil weten.
Zijn fascinatie begon al op de lagere school. ,,Na de Romeinen wilde de leraar het liefst de Middeleeuwen overslaan om meteen over te stappen naar de moderne tijd. Juist omdat die periode als een soort onbekend land werd voorgesteld, werd ik nieuwsgierig. Ik stak mijn vinger op en stelde vragen. Dat zal hij wel hinderlijk hebben gevonden.”
Op het Cartesius Lyceum in Amsterdam had Paul Christiaan een goede geschiedenisleraar. ,,Zoals hij over de Grieken vertelde! Zo vol vuur! Je móést wel van geschiedenis gaan houden.” Thuis trok hij zich terug met een schriftje waarin hij met eigen woorden vertelde wat hij tijdens de geschiedenisles had gehoord. Hij maakte er tekeningetjes bij. Zo ontstond de creatieve manier waarop hij met geschiedenis omging. En die was heeel anders dan op school. ,,Een latere docent zei: ’Lees nooit historische romans. Die beschrijven niet hoe het echt geweest is.’ Volgens deze leraar moest het vak geschiedenis zich houden aan gortdroge, bewijsbare feiten. Zo kreeg ik bijna een hekel aan geschiedenis. Wat ik erin miste was hoe mensen destijds de historische gebeurtenissen beleefden en wat hun gedachten waren. Neem nou de Guldensporenslag in 1302 bij Kortrijk. Daar stonden eenvoudige Vlamingen tegenover een goed ontwikkeld Frans leger. Wat ging er door een gewone soldaat heen op het moment dat de vijand naderde? Dat weten we niet. Het is destijds niet opgeschreven. Maar je kunt het wel invullen. Dat doe ik in mijn verhalen. De historische feiten zijn het decor. Ik zorg ervoor dat die exact kloppen. De Leidse historicus Peter Hoppenbrouwer, die de inleiding in mijn boek heeft verzorgd, zei dat alles historisch correct is. Maar de personages in dat decor zijn aan mijn brein ontsproten. Zo wil ik geschiedenis menselijk maken.”
Zo is er ruimte voor de verhalenverteller die Smis al zijn leven lang is. ,,Ook in mijn gezin heb ik altijd graag verhalen verteld. Toen mijn dochter één was, begon ik met een feuilleton, elke avond voor het slapen gaan. Ik ben ermee doorgegaan tot mijn kinderen in de puberteit waren. Zij mochten de plot aangeven. Ik ging van het ene wilde idee naar het andere. Dat heeft mijn geest levendig gemaakt.”
Smis’ boek past goed in het fonds van Uitgeverij Historische Verhalen in Leiden. ,,Ik kreeg adviezen van redacteur Rik van der Vlugt die ik graag opvolgde. Hij is een uitstekende schrijfcoach.”
Maarten Baanders
’Korte verhalen uit de Middeleeuwen’, te koop bij de boekhandel
Afbeelding: Paul Christiaan Smis in zijn werkkamer met planken vol boeken over de Middeleeuwen. foto maarten baanders